De recente rellen met Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam werden in de media aanvankelijk gebracht als een moderne pogrom. Door pro-Palestijnse activisten en de media aan de linkerkant van het spectrum, werden de pijlen ook gericht op gedrag van de Maccabi-supporters. Op sociale media wezen activisten op provocaties door agenten van de Mossad en Israëlische militairen die zich volgens hen onder de Maccabi-supporters bevonden. De eerste felle reacties vanuit de media, politiek en de internationale Joodse gemeenschap gaven de indruk van een monolithisch blok dat als één man opstond en het eenzijdige beeld van Joods slachtofferschap uitventte. Om een indruk te krijgen van de krachten die actief de Joodse belangen behartigen lijkt het boek “Het web van de Mossad” van Victor Ostrovsky een voor de hand liggende keuze. Tijd voor een boekbespreking.
In Het web van de Mossad doet ‘voormalig’ agent van de Mossad Ostrovsky –men kan van mensen beter nooit 100% aannemen dat ze ooit ophouden medewerker van inlichtingendiensten te zijn– een boekje open over praktijken binnen de Mossad, de roemruchte Israëlische veiligheidsdienst met als motto ‘oorlogvoering middels misleiding’.
Ostrovsky, geboren in 1949 in Edmonton Canada, werkte 14 maanden voor deze dienst. Deze wordt, door hemzelf en vele anderen, beschouwd als de beste inlichtingendienst ter wereld. In de periode van ruim een jaar waarin hij voor de Mossad werkte raakte hij gedesillusioneerd vanwege corruptie, alomtegenwoordige obsessie met seks en kwaadaardigheid binnen de organisatie. Naar eigen zeggen verwachtte hij de goden op de Olympus maar ervoer een Sodom en Gomorra. Hij stak zijn ongenoegen hierover niet onder stoelen of banken, wat hem uiteindelijk ontslag opleverde.
Capabele organisatie
Voor zover het de competentie van de Mossad betrof werden Ostrovsky’s hoge verwachtingen waargemaakt. Joden hebben het imago erg bedreven te zijn in het opzetten van een spionagenetwerk. President Nixon noemde ze ooit geboren spionnen.
De auteur beschrijft het selectieve en doordachte trainingsproces en vervolgens de operaties waarover hij sappige details naar buiten brengt. Dat het boek begin jaren negentig een bestseller is geworden zal daarom voor de meeste lezers geen verrassing zijn.
Details zijn van het allergrootste belang weten ze bij de Mossad. Het vergeten van één klein detail kan bij operaties fataal zijn. Ostrovsky krijgt training van mensen die zelf ternauwernood aan de dood zijn ontsnapt. Het is verbluffend om te lezen over de vergezochte en riskante operaties, veelal binnen Europa, waarmee de, meestal Arabische, “vijanden van Israël” worden afgetroefd. Bijvoorbeeld door eerst een wapendeal met ze te sluiten om deze vervolgens te saboteren.
De Mossad is gespecialiseerd in wapentechnologie, en voor zover ze hieraan tekortkomen, ontfutselen ze deze middels schimmige deals met andere landen. Zo wordt via een Zuid-Amerikaans land geavanceerde technologie binnengehaald uit de Verenigde Staten. Het zijn fascinerende operaties om over te lezen, die naar alle waarschijnlijkheid alleen maar doordachter en doortrapter zullen zijn geworden sinds het boek in 1991 uitkwam.
Naast het verwerven van informatie komt in het boek ook naar voren hoe mensen uit de weg worden geruimd. Denk hierbij aan Arabische atoomwetenschappers; wordt je door de Mossad als gevaar voor de Joden en hun lange termijn doelen gezien, dan kan je zomaar op hun dodenlijst terechtkomen. Nu eens wordt een aanslag zo gepleegd dat het net een ongeluk lijkt, dan weer wordt iemand juist op klaarlichte dag neergeknald om angst in te boezemen. Over alles wordt tot in detail nagedacht.
Amerika komt er slecht af
Zoals gezegd wordt er beschreven hoe Amerikaanse wapentechnologie clandestien wordt ontfutseld, maar er zijn meer manieren waarop de VS er bekaaid vanaf komt. In de oorlog tegen Libanon, waarbij Amerikaanse troepen aan Israëlische zijde vochten, wordt binnen de Mossad bewust informatie achtergehouden over Libanese plannen om een Amerikaanse legerbasis aan te vallen. Van enige dankbaarheid richting de Amerikanen omdat ze daar voor hen vechten is geen enkele sprake. Het naar buiten brengen van foutieve informatie door de Mossad komt ook veel voor, volkomen in lijn met hun motto.
Waarom is deze bestseller verschenen?
Het web van de Mossad pretendeert een complete ontmaskering te zijn van de Mossad. De vuile was wordt zogezegd buiten gehangen. Tijdens de boekbespreking vroegen we ons af of het boek misleidende elementen bevat die de Joodse zaak dienen.
Sowieso moeten we altijd voorzichtig zijn met de uitspraken van voormalige ‘intelligence’ medewerkers of zogeheten overlopers, niet alleen van de Mossad/Israël maar ook van de voormalige Sovjet-Unie, Engeland, de VS en bijvoorbeeld Nederland.
Verder is het interessant om te kijken naar de gang van zaken rond de uitgave van het boek. Volgens meerdere bronnen probeerde de staat Israël uitgave te voorkomen. Dit heeft tot een hoop publiciteit in de pers geleid, waardoor het boek uiteindelijk juist beter ging verkopen en een nummer 1 bestseller werd. Van Joden kun je verwachten dat ze goed begrijpen hoe media en publiciteit werken, dus ze hadden dit kunnen verwachten. Dan rijst de vraag of hier geen opzet in het spel was met het doel een beeld van de Mossad te geven als organisatie, losstaand van het wereldjodendom.
Het blijft natuurlijk vooralsnog speculeren in hoeverre het boek een misleidingsoperatie of ‘psyop’ is. Welk boodschap draagt het boek uit, die Joden goed uitkomt? Een tweetal punten kwamen naar voren:
- Volgens Ostrovsky is de enorme corruptie het centrale probleem binnen de Mossad. Dat de Mossad een eigen koers vaart en naar gelang het uitkomt rebelleert tegen de Israëlische staat, is door hem moeilijk te verteren. Dit suggereert dat de staat Israël zelf wel een ethisch en eerlijk beleid voert dat voldoet aan westerse standaarden. Dit is uiteraard verre van waar, en daarnaast leidt het af van hoe Joden als collectief in oorlog zijn met de ‘gojim’, ook met de gojim in de westerse wereld.
- In het boek wordt gesuggereerd dat de moord op Kennedy door de CIA is gepleegd, terwijl er zeer sterke aanwijzingen zijn voor directe betrokkenheid van Israël als exponent van het wereldjodendom. Er zijn meerdere redenen te geven waarom Zionisten belang hadden bij het uit de weg ruimen van Kennedy. We geven een drietal belangrijke motieven:
-Ten eerste de uitvaardiging van Executive Order 11110 door Kennedy, die in wezen de Federal Reserve ontmantelde.
-Ten tweede het felle verzet van Kennedy tegen Israëls plan om kernwapens te ontwikkelen. Zijn compromisloze houding maakte de Israëlische premier David Ben Gurion woedend, waarmee Kennedy wellicht de toorn van de Mossad over zich afriep.
-Ten derde de directe aanval van Kennedy op de schaduwmacht, niet gekozen personen zoals Meyer Lansky en Henry Kaufman en hun netwerken die veel invloed uitoefenden op de Amerikaanse politieke instituties.
Veelzeggend is dat Zionisten er van alles aan hebben gedaan om Kennedy na zijn dood neer te zetten als een vriend van Israël, zoals wordt beschreven in het artikel President Kennedy’s Assassination Was a Zionist Coup. Het is duidelijk dat Joodse belangen juist behartigd werden door Kennedy te vermoorden. Oorlog middels misleiding gebiedt dan dat er verwarring moet worden gesticht rond deze, in dat geval, meedogenloze afrekening.
De helpers
Ostrovsky beschrijft hoe de Mossad, een in principe veel kleinere organisatie dan bijvoorbeeld de CIA of destijds de KGB, haar succes dankt aan de vele ‘helpers’ ofwel de‘sayanim. Sayanim, enkelvoud ‘sayan’, zijn buiten Israël woonachtige Joden die door de Mossad benaderd worden om hen informatie te verschaffen of een opdracht uit te voeren. Niet-Joodse rekruten kunnen nooit sayanim worden. Sayanim maar zeker ook niet-Joodse rekruten weten meestal niet dat ze voor de Mossad werken.
Het netwerk van sayanim is volgens Ostrovsky zeer omvangrijk en wereldwijd. . Op de vraag, die bij de lezer vanzelfsprekend kan opdoemen, of sayanim naast het leveren van directe hand- en spandiensten aan Mossad-agenten ook geïnfiltreerd zijn in media , politiek en bedrijfsleven, gaat Ostrovsky in het boek verder niet in.
Dat het sayanim-systeem zo goed functioneert onder Joden, is volgens velen vooral te danken aan hun onderlinge loyaliteit en tribalisme. Eigenlijk ontstaat bij lezers het beeld dat in principe de hele Joodse gemeenschap een groot netwerk is van sayanim.
Samenwerking met andere regeringen, geheime diensten en opstandelingen
Het web van de Mossad laat ook zien dat het voor de Mossad vrij vanzelfsprekend is om met diensten van andere landen samen te werken, als ook met lokale politieafdelingen van verschillende Europese landen. Ook levert de Mossad zijn diensten aan buitenlandse partijen in de vorm van hoogwaardige trainingen. Dat is goed zaken doen voor de Mossad. Niet zelden worden beide tegen elkaar strijdende milities door de Mossad getraind, zoals bijvoorbeeld in Sri Lanka gebeurde. Ze gaan zelfs zo ver dat er op een bepaald moment een zeer strikte planning moet worden aangehouden om te voorkomen dat twee van zulke partijen elkaar in dezelfde stad in Israël zullen tegenkomen.
Perverse cultuur
Ostrovsky krijgt ook te maken met de op seks gerichte cultuur. Regelmatig gaan agenten zich te buiten aan seksuele escapades, vrijwel altijd met secretaresses of vrouwen van collega’s, maar bij voorkeur niet met de eigen secretaresse. Seks lijkt binnen de organisatie gebruikt te worden als machtsmiddel om te domineren over collega’s onderaan in de pikorde. Als Ostrovsky zelf last krijgt van homoseksuele avances van een mede-rekruut, meldt hij dit aan zijn superieur. Hem wordt vervolgens duidelijk gemaakt dat hij erover op moet houden, en dat hij eruit vliegt als ze er via een ander over te horen krijgen. Later zal de mede-rekruut, die bij Ostrovsky een hardhandig blauwtje heeft gelopen, hem aanspreken op een lullige “fout”, waarvan een aanwezige hogergeplaatste een aantekening maakt.
De Mossad wordt beschreven als een vrij informele organisatie, zonder officiële hiërarchie. De orde wordt echter mede in stand gehouden middels seksuele praktijken. Hierbij is het niet de bedoeling dat deze praktijken aan de kaak worden gesteld, zoals Ostrovsky zelf ondervonden heeft.
Seks is ook een van de manieren om mensen te rekruteren. Het is een goed lokmiddel om voor de Mossad interessante informatie los te weken. Als vuistregel wordt aangehouden dat mensen die niet te verleiden zijn met geld of seks, moeilijk kunnen worden beïnvloed of gebruikt.
Seks als middel tot het vastleggen van een interne pikorde alsmede rekruteren van derden doet sterk denken aan praktijken die worden gebezigd in Hollywood, de top van het Amerikaanse leger en de orthodox joodse gemeenschap. Er ontstaat zo het beeld van een verborgen informeel netwerk van mannen waarin het seksueel bezitten van individuen van mindere statuur, de rangorde bekrachtigt. De vraag dringt zich zo op, of het rekruteren en infiltreren van organisaties hand in hand gaat met introduceren van dergelijke hiërarchische verhoudingen.
Corruptie
Victor Ostrovsky is duidelijk een zionist, maar tegelijk komt hij op de lezer over als iemand met een traditioneel westers moreel kompas. Zijn grootste bezwaar tegen zijn voormalige werkgever is de interne corruptie. Naar zijn inzicht volgt de dienst niet altijd louter de orders van de Israëlische regering die toen een stuk liberaler was dan nu, maar trekken Mossad-agenten vaak hun eigen plan, inclusief het uit de weg ruimen van Israëlische politici die hen niet bevallen. Hier wordt intern rijkelijk over opgeschept. Deze corruptie is niet iets waar Mossad-agenten zich voor schamen, maar wordt juist gezien als datgene wat de organisatie sterker maakt. Wel wordt er een probleem van gemaakt als men zich uitspreekt tegen deze corruptie. Het is geen probleem om het systeem te gebruiken voor individueel gewin zoals macht, geld en seks. Het is echter een doodszonde om het systeem in twijfel te trekken.
Conclusie
Als lezers bij het analyseren van gebeurtenissen op het wereldtoneel in het achterhoofd houden dat fantastische anekdotes, zoals in Het web van de Mossad worden beschreven, geen zekerheid zijn, maar ook geen onmogelijkheid, dan komt dit hun beoordelingsvermogen ten goede. Daarnaast geeft het de Mossad een gezicht, ze zijn weliswaar gewiekst, maar het zijn ook mensen van vlees en bloed met bepaalde patronen, die net zo goed te verslaan zijn. Dat de auteur niet het volledige achterste van zijn tong heeft laten zien, was natuurlijk te verwachten en dat moet men ook niet vergeten.
Volgende keer: The Edge of the World: A Cultural History of the North Sea and the Transformation of Europe door Michael Pye.
